انواع غسل

غسل‌ها بر پایهٔ حکم شرعی به دو دسته تقسیم می‌شود:

غسل‌های واجب
غسل‌های مستحب

غسل‌های واجب

هفت نوع غسل واجب وجود دارد که خود به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

غسل واجب مشترک زنان و مردان
غسل‌های خاص زنان

غسل‌های واجب مشترک زنان و مردان

غسل‌های خاص زنان

غسل‌های خاص زنان به لحاظ خونی است که از اندام تناسلی آنها خارج می‌شود و براساس نوع خون نوع وضعیت جسمی آنان و به تبع آن حکم وضعی آنها در فقه شیعه متفاوت است. سه نوع غسل واجب خاص زنان وجود دارد:

غسل‌های مستحب

غسل‌های مستحب بسیاری وجود دارند. از جملهٔ غسل‌های مستحب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

غسل روز جمعه
غسل روز عید
غسل حج عمره
غسل پس از تغسیل میت
غسل پاکیزگی
غسل برای حاجت خواستن از خداوند متعال و برای توبه و نشاط به جهت عبادت.

چگونگی انجام

غسل واجب یا مستحب را (به جز غسل میت) به دو صورت می‌توان انجام داد:

اول: ترتیبی
دوم: ارتماسی

در غسل ارتماسی باید بدن پاک باشد ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافی است.

غسل ترتیبی

در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، نخست سر و گردن، و سپس نیمهٔ راست بدن از گردن تا کف پا و دست راست و بعد نیمهٔ چپ بدن از گردن تا کف پا و دست چپ را بشوید.

غسل ارتماسی

در غسل ارتماسی باید آب در یک لحظه، تمام بدن را بگیرد. پس اگر به نیت غسل ارتماسی در آب فراوانی مانند استخر فرو رود.

تیمم بدل از غسل

اگر کسی محتاج غسل باشد و آب نیابد «تیمم بدل از غسل» انجام می‌دهد. اگر غسل واجب، غسل جنابت باشد و بدل از آن تیمم کرده باشد لازم نیست وضو بگیرد. ولی اگر غیر از غسل جنابت باشد، به فتوای برخی از علماء باید علاوه بر تیمم بدل از غسل چنانچه ممکن است وضو بگیرد و اگر آب برای وضو نیست یک تیمم بدل از وضو هم بگیرد. و در هر صورت برای نمازهای بعدی مادامی که عامل آن غسل تکرار نشده‌است (مثلاً دوباره جنب نشده‌است) و آب هم برای غسل پیدا نکرده‌است یا وضو می‌گیرد و یا در صورت نبودن آب تیمم بدل از وضو می‌کند.